فرسایش خاک در ایران

در دهه های اخیر، رشد جمعیت ، مهاجرت روستاییان به شهرها و سطح پایین فن آوری تولید محصولات کشاورزی زمینه های فرسایش و تخریب منابع خاک را فراهم آورده است . عوامل تهدید کننده خاک در ایران را باید در کمبود بارندگی ، کاه ش مواد آلی خاک ، افزایش شوری و قلیائیت خاک ، تبدیل کابری اراضی و آلاینده های صنعت ی جستجو کرد. توزیع ناموزون بارندگی در سطح کشور باعث شده است که در اثر رگبارهای ناگهانی با جاری شدن سیل در مناطق مختلف، زمینه فرسایش خاک فراهم آید، به طوری که هر ساله مقادیری از خاکهای حاصلخیز از چرخه تولید خارج می شود. از سوی دیگر، خشکی هوا و آب با افزایش تبخیر، شرایط شوری خاک را به وجود میآورد. مواد آلی خاک نیز به دلیل مدیریت ها ی زراعی نامناسب کاهش یافته و باز تولید مواد آلی در خا ک کم شده است . همچنین این روند به افزایش شوری خاک و مواد قلیائی در آن منجر شد ه است . افزایش کاربری ها ی مسکونی و صنعتی که در اثر توسعه سریع شهرها به وجود آمده باعث کاهش هزینه های زمین ها ی زراعی و مراتع شده و به کاهش کیفیت خاک وناپایداری آن منجر شده است. فاضلابهای صنعتی و شهری با وارد ساختن عناصر سنگینی مانند کادمیم ، سرب و روی از کیفیت خاک می کاهند

 (سازمان ١٧۴- ١٣٧٨ برنامه بودجه  ( ١

پیشگیری ، کنترل و مهار آتش سوزی در جنگل

   نوشته شده  توسط:  وحید کنگرشاهی

جنگل ها به عنوان منبع اصلی انرژی و آب و خاک بستر حیات و زندگی جوامع انسانی همواره در معرض تهدید و تخریب قرار داشته اند و انسان ها برای تأمین نیازهای زندگی جنگل را مورد تعرض قرار داده اند ، قطع درختان ، تبدیل زمین ، تغذیه دام ، بطور مستمر عوامل کاهش و عقب نشینی سطح جنگلها بوده اند . هم اکنون در سراسر کره زمین برای حفظ درختان و حمایت از محیط زیست جوامع به صورت رسمی و غیر رسمی درصدد حفاظت جنگل و جلوگیری از نابودی و تخریب محیط زیست برآمده و همه دولتهای جهان نهادهایی را برای حراست جنگلها ایجاد کرده اند . اما ادامه زندگی انسان در عرصه های جنگلی همچنان حیات  

جنگلها را با خطر مواجه کرده است و وجود مشاغل دامپروری و کشاورزی و تفرج در کنار جنگل محیط طبیعی جنگل را نا امن نموده است .

        یکی از عوامل تخریب و انهدام جنگل ها آتش سوزی است . آتش سوزی علاوه بر نابودی درختان جنگل سبب به هم خوردن اکولوژی گردیده و حیات جانوران را نیز به مخاطره می اندازد . ترکیب گونه های گیاهی عرصه را مختل نموده و سبب تضعیف پایداری گـونه های نادر و ذخایر زنتیکی می شود . بطـوری که چنـدسال پس از وقـوع یک آتش سوزی در منطقه ای گونه های مهاجر سطح عرصه را تسخیر نموده و تیپ جامعه گیاهی گذشته را تحت تأثیر قرار می دهند . همچنین آتش سوزی سبب بهم خوردن میزان همسالی درختان و نابودی نهالهای جوان و فقیر شدن خاک و دفرمه شدن شکل ظاهری درختان می شود و می توان گفت آتش به سرعت اندوخته قرون و اعصار محیط زیست را درمیـان شعله های بی رحم به دود و خاکستــر تبدیل می کند .

        آتش سوزی عرصه زندگی ساکنان جنگل را نیز را محدود کرده و با سوختن علوفه و محصولات فرعی برای آنان دستان تهی و دامهای گرسنه و فقر و فلاکت را نوید خواهد داد .

درخت ارس

نوشته شده  توسط:  وحید کنگرشاهی
قبیله ی ارس ها Junipereae
فلسهای مخروط گوشتی ‘ 3تایی و به صورت مارپیچی و یا
متقابل آرایش یافته اند
جنس ارس Juniperus

ارس جنس بزرگی مشتمل بر 60 گونه است که به طور گسترده در نیمکره ی شمالی ‘ از مناطق سرد و قطبی مانند گریلند ‘ شمال سیبری و آلاسکا تا کوههای بلند مناطق گرمسیری انتشار یافته است ‘ همه ی گونه های این جنس همیشه سبز ‘ به صورت درختانی بلند ‘ کوچک و یا درختچه ای و خزنده بوده ‘ دیر زیستی و عمر برخی درختان آن بسیار زیاد و حتی تا بیش از 2000 سال می رسد. به جز گونه ی J. deppeana معمولا پوست به فلس های طولی از تنه جدا می شود .شاخه های پیرامونی گسترده و نا منظم هستند ‘ برگها فلسی و آرایش انها متقابل متللاقی و یا در چرخه های 3 تایی ‘ در درختان جوان همیشه سوزنی یا نیشتری شکل ‘ ولی در درختان مسن به صورت یکی از دو نوع نامبرده و یا هر دو با هم دیده می شوند . معمولا دو پایه ‘ به ندرت تک پایه ‘ گلهای نر شاتونی ‘ به شکل تخم مرغی یا واژ تخم مرغی و بر روی شاخه ها ی کوتاه انتهایی و یا محوری هستند ‘ گل آذین یا مخروط ماده به شکل کروی و از 3 تا 6 فلس تشکیل شده است در زیر بعضی و یا همه ی انها 1 یا 2 تخمک وجود دارد . مخروط کروی شکل ‘ شفت مانن ‘ غیر شکوفا و در سال اول و یا دوم از رشد خود رسیده ‘ فلسها 3 تا 6 عدد ‘ کم و بیش گوشتی به صورت بسته و چسبیده به هم ‘ معمولا موقع رسیدن به رنگ آبی تیره و یا از غبار سفید رنگی پوشیده شده و خیلی صمغ دار هستند ‘ در داخل هر مخروط 1 تا 10 دانه گرد ‘ تخم مرغی و یا گوشه دار با پوشش سخت و بدون بال قرار دارد . لپه 2 یا 4 تا 6 عدد می باشد.

گونه های این جنس قادرند سرمای شدید و خشکی هوا را به خوبی تحمل نمایند
برخی از انواع آن:
اردوج foetidissima Juniperus
ارس Juniperus polycarpos = Juniperus excelsa

آفات و بیماری درختان

نوشته شده  توسط:  وحید کنگرشاهی

پروانه ابریشم باف ناجور

 بررسی ها نشان می دهد در حدود ‪ ۳۰‬عامل آفت زا در جنگل‌های شمال شناسایی شده که گروه وسیعی از درختان را در برگرفته و برخی گونه‌های با ارزش نظیر "ملج"  و  "شب خُسب" را به حد انقراض نزدیک کرده است.

گروهی از کارشناسان در گفتگو با ایرنا در این باره گفتند: با توجه به دستکاری و اوضاع ایجاد شده در جنگلها و مراتع شمال کشور، در طی ‪ ۱۰‬سال اخیر، آفات و بیماری های مهمی ظهور یافته و خسارت‌های شدیدی وارد کرده است.

سرپرست گیاه پزشکی اداره کل منابع طبیعی غرب مازندران (نوشهر) گفت : جنگل با در برداشتن مجموعه‌ای از درختان و درختچه‌ها، پوشش بوته‌ای ، جانواران و میکروارگانیسم‌ها و عوامل غیرزنده، اکوسیستم بسیار پایداری را تشکیل می‌دهد.

"یزدانفر آهنگران" افزود : بین عوامل مختلف موجود در جنگل ، روابط بسیار پیچیده و منظمی برقرار است که مداخله در آن و حذف حتی یک عامل کم ارزش، سبب ایجاد تغییراتی در کل اکوسیستم می‌شود.

وی تأکید کرد: مشکلات ناشی از بروز آفات و بیماری ها در جنگل زمانی شروع می‌شود که انسان در آن وارد می‌شود و با اقداماتی همچون برداشت بیش از حد و حذف گونه‌های بومی و بازکردن فضای جنگل و کاشت گونه‌های غیربومی، تعادل را برهم می‌زند.

آهنگران ادامه داد: عوامل مخرب در جنگل، به دو دسته "عوامل غیر زنده" نظیر وضع نامساعد جوی و به هم خوردن عناصر خاک و  "عوامل زنده"  تقسیم می‌شوند.